می‌توانیم بگوییم قرآن به‌عنوان یک متن دینی خوانش فهمی-تفسیری-دینی از همۀ حوادث طبیعی و تاریخ و سرنوشت انسان به‌صورت افعال خداوند است. این متن بیش از هر نقش دیگر، نقش ایجاد معنای دینی برای جهان را برای خوانندگان ایفاء می‌کند. تجربه‌ای که در قرآن با آن مواجه هستیم تجربۀ یک نسبت فهمی-تفسیری-دینی با جهان است. در این تجربه فهم […]

  هدف اصلی از نگاشتن این مقاله ارائۀ یک خوانش روایی از متن قرآن است. متن را می‌توان چنین تعریف کرد متن از جمله‌های متوالی تشکیل می‌شود که از منظر دستور زبان و یا تشکیل یک تفکر با یکدیگر مربوط‌اند. یک متن، پیوندهای مرتبط با همِ یک افق ذهنی و پیوندهای یک «پارادایم» را نشان می‌دهد (متن یک ساختار دارد). […]

متن زیر ترجمۀ خلاصه‌شده‌ای است از مقاله‌ای تحت عنوان «انواع تفسیر»، نوشتۀ Axel Bühler که در یک مجموعۀ مقالات به زبان آلمانی با مشخصات زیر به چاپ رسیده است. مترجم (محمد مجتهد شبستری) جهت تسهیل فهم پاره‌ای اضافات را افزوده است. Bühler, Axel (2003). Hermeneutik: Basistexte zur Einführung in die wissenschaftstheoretischen Grundlagen von Verstehen und Interpretation, Heidelberg; SYNCHRON Wissenschaftsverlag der […]

به مناسبت بحث‌های اخیر درباب نقش آرای ملت در مشروعیت سیاسی حکومت، مقاله زیر را که در پی حوادث تأسف بار سال ۱۳۸۸ در همان سال منتشر شده، در اینجا مجدداً نشر می کنیم. تفسیر حقوقی قانون اساسی تنها راه حاکمیت ملت و نجات کشور است محمد مجتهد شبستری تاریخ نخستین انتشار ۱۳۸۸/۰۶/۰۸ ۱- از آغاز پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ در […]

چون بخشی از محتوای مقاله زیر با «مقالات هفتگانه» که پیش‌تر بازنشر کرده‌ایم ارتباط وثیق دارد، آن را مجدداً نشر می‌کنیم: *** دین‌شناسی، وحی، فقه سیاسی  (در جهان ادیان) محمد مجتهد شبستری در این نوشته کوتاه من سه تحول مهم در جهان ادیان را که در نیم قرن اخیر رخ داده به اختصار بیان می‌کنم : دین‌شناسی در روزگار معاصر در […]

در چند ماه اخیر که موضوع «فهم هرمنوتیکی متون دینی» بار دیگر مورد توجه پاره‌ای از محافل بحث و تحقیق قرار گرفته است، مکررا می‌شنویم و می‌خوانیم که این هرمنوتیک «حقیقت دینی» را منتفی می‌کند و جز «نسبیت گرایی» تمام عیار چیزی باقی نمی‌گذارد. برای اینکه معلوم شود این تصور خطاست، تعریف مجتهد شبستری از «حقیقت دینی» را که در […]

بازنشر مقاله زیر که در تاریخ ۲۴/۰۷/۱۳۹۳ در همین وبسایت منتشر شده «تقدیمیه‌ای» است به بعضی از پژوهندگان مورد احترام من که در افاضات خود می‌گویند سخنان مجتهد شبستری درباره «هرمنوتیکِ نبوت محمد و قرآن» از مبانی متافیزیکی و انتولوژیک خالی است و با الوهیت ارتباط برقرار نشده است. امیدوارم آن عزیزان با خواندن این مقاله در داوری خود تجدید […]

محمد مجتهد شبستری  یکی از کتاب‌های سودمند که در چند ماهه اخیر  خوانده‌ام کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر» (۱) است. نویسنده محترم کتاب که به بحث‌های جدی ارتباط فقه و سیاست پرداخته است در یکی از فصل‌های کتاب نظریه‌ای را به نام «خطابات قانونیه» مطرح کرده و از آن دفاع نموده است. صاحب این قلم آن نظریه را […]

از او آموختم «ایمان» را باید با «تفکر و تعقل» سیراب کرد وگرنه سر از خشونت در می‌آورد من چشم از او چگونه توانم نگاهداشت / کاوَل نظر به دیدن او دیده ور شدم (سعدی) وقتی از من می‌خواهید درباره آن روح زیبا، عارف فیلسوف و معلم کل، علامه طباطبایی سخنی بنویسم، چگونه می‌توانم این خواسته را نپذیرم و درباره […]

محمد مجتهد شبستری  ۱- پیشتر گفته ام مسلمان کسی است که تفسیر محمد (ص) از هستی (هستی خدا است) را از آن خود می‌سازد. این را الهیات مسلمان بودن نامیده ام. باید به آن سخن اضافه کنم که الهیات مسلمان بودن از الهیات مسلمان زیستن جدا نیست و لازم است الهیات مسلمان زیستن را هم تعریف کنم. ۲- الهیات مسلمان […]