صبح روز دوشنبه ۲۰ تیرماه ۱۳۹۰ است. روزنامه روزگار همین الان به دستم رسید. در صفحه اول روزنامه چشمم به عکس عزت الله سحابی افتاد. بی اختیار به مظلومیت او گریستم. گریستم به اینکه با جنازه مردی از مردان آزادی خواه و موثر تاریخ سیاسی ۵۰ سال اخیر ایران چنان کردند که می‌دانیم و با دختر نازنین او نیز چنان […]

امروز خدا هم «حقوق بشر» می‌خواهد سالها پیش در کتاب نقدی بر قرائت رسمی از دین نوشته بودم طرح و تصویب اعلامیه حقوق بشر یک «ضرورت تاریخی» بود که پس از جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۸، بر سیاستمداران انسان دوست جهان آشکار شد. آنان از مشاهدات تاریخی اسف بار خود به این نتیجه رسیدند که تنها راه تئوریک نفی مطلق خشونت […]

امروز در کشور ما با فتوای فقیهان انسان را به نام خدا سنگسار می‌کنند! بارها گفته‌ام و نوشته‌ام که  ابدیّت احکام جزائی مسلمانان هیچ دلیل قانع کنندۀ علمی ندارد. توضیح داده‌ام که آنچه آن را فقه سیاسی می‌نامند، بر هیچ پایه و تحلیل محکم استوار نیست و همۀ مبانی و دلائل آن قابل نقض است. من می‌دانم که بسیاری از فقیهان، […]

من المؤمنینَ رجالٌ صدقوا ماعهدوا الله علیهِ (قرآن/ احزاب، آیه ۲۳) درگذشت مرجع عالیقدر دینی آیت‌الله منتظری غمی آمیخته با حسرت بر جان من نشاند. غم من از آن است که خود را شریک غم‌های طولانی او برای حفظ کرامت و شرافت انسان می‌یابم و حسرتم از آن است که مرد بزرگی را از دست داده‌ایم که مادر روزگار به […]

ایمان‌   ایمان‌، واژه کلیدی‌ دین‌ اسلام‌ که‌ خود و مشتقات‌ آن‌ در صدها آیه‌ از قرآن‌ مجید تکرار شده‌ است‌. گرچه‌ مفهوم‌ ایمان‌ مستقیماً در قرآن‌ توضیح‌ داده‌ نشده‌، ولى‌ درباره موضوعات‌ عمده‌ و اساسى‌ مربوط به‌ آن‌ مطالب‌ زیادی‌ در این‌ کتاب‌ آسمانى‌ آمده‌ است‌. موضوعات‌ عمده‌ و اساسى‌ مربوط به‌ ایمان‌ در قرآن‌ را مى‌توان‌ چنین‌ برشمرد: […]

توحید در علم کلام اسلامی  در تاریخ علم کلام اصطلاح «توحید» در ۴ معنای متفاوت به کار رفته است. این تصور که منظور از توحید در علم کلام تنها موضوع «یکتایی و بی‌همانندی» خداوند (توحید به معنای اخص) است، درست نیست. در مؤلفات بسیاری از متکلمان، توحید عنوان همۀ مباحث مربوط به ضرورت خداشناسی و راههای عقلانی و غیرعقلانی آن […]

نویسندگان کیفر خواست دادگاه مضحک، تلخ، تأسف بار و فاقد اعتبار دو روز قبل که با هدف جُرم‌سازی علیه عدّه‌ای از رجال سیاسی شریف این کشور تهیّه دیده در کنار آسمان و ریسمان بر هم بافتن‌های متعدد، از سفر یورگن هابرماس فیلسوف نامدار آلمانی به ایران نیز سخن به میان آورده‌اند و پای افرادی را به میان کشیده‌اند و چنین […]

از من خواسته‌اید دربارۀ انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ نظرم را با شما در میان گذارم، خواست شما عزیزان را اجابت می‌کنم و با آرزوی کامیابی شما در کوشش‌های ارزشمندتان توجه شما را به نکات زیر جلب می‌نمایم: ۱- منطق «تحریم انتخابات» در کشور ما شکست‌خورده است و از این طریق به هدفهای سیاسی مطلوب نمی‌توان دست یافت. ۲- کشور […]

فرمان علیه فهم ۱- مخالفت حکومت ما با علوم انسانی، مخالفت فرمان علیه فهم است. علوم انسانی ریشه در افکار و آراء دورۀ روشنگری Aufklärung دارد. روشنگری خود را در مخالفت با وحی مسیحی در معنای «مجموعه‌ای از آموزه‌ها که از عالم فوق عقلانی الوهیّت به انسان فرود آمده» معنا کرده است. این تعریف از وحی مسیحی موضع رسمی کلیسا در دوران روشنگری […]

بیش از بیست سال است که راه تفکر و زندگی من از راه قاریان رسمی اسلام در این کشور جدا شده است. من ده سال پیش در کتاب «نقدی بر قرائت رسمی از دین» نارسائیهای منطقی و فلسفی و عواقب زیانبار اجتماعی و سیاسی این قرائت رسمی را با صراحت بیان کرده‌ام. از همان تاریخ طرفداران خشونت پیشه این قرائت […]